آساخبر: از جمله الزامات تحقق عدالت اجتماعی؛ مناسب سازی محیط شهری برای بهره برداری همه گروه های اجتماعی است. ایجاد چنین بستری، تنها مختص معلولان و توانخواهان نیست بلکه برای استفاده عموم مردم ضروری است، چرا که این امر ارتقاء کیفیت زندگی و سلامت همه اقشار جامعه را به دنبال دارد...
در سرمایِ پاییزیِ تبریز، غرق در افکارم هستم که صدایی مرا به خود می آورد. «می شود کمکم کنید؟» به سمت صدا بر می گردم. چشمم به دختر جوانی می افتد که روی صندلی چرخدار نشسته است. حرفش را دوباره تکرار می کند و می گوید: «می شود کمکم کنید؟» به طرفش می روم. چرخ ویلچر، لای میله های آهنی پل روی جوی گیر کرده است، به سختی چرخ را از لای میله ها درمی آورم و کمک می کنم تا از روی پل رد شود.
پس از کلی تشکر می گوید: «تقریبا هر بار از خانه بیرون می آیم، اتفاقی برایم می افتد. خوشبختانه این دفعه به خیر گذشت.»
دختر جوان ادامه می دهد: «چند هفته پیش هم ویلچرم در چاله ی کوچکی افتاد و واژگون شد. سر و صورتم زخمی و کبود شده بود.»
او اضافه می کند: «از ترس چنین اتفاقاتی جرات نمی کنم، جایی بروم. این مشکلی است که اغلب ما معلولین درگیرش هستیم. انگار این شهر برای زندگی ما ساخته نشده است!»
چرا کسی به فکر ما نیست؟
دختر جوان که می بیند حرف هایش را خریدارم، سفره دلش باز می شود و ادامه می دهد: «همین پل های هوایی، که مثلا مجهز به آسانسور و پله برقی هستند، هیچ کدامشان درست کار نمی کنند. برای همین برای رسیدن به کار و بارمان باید خطر را به جان بخریم و از عرض خیابان رد شویم. نمی دانم چرا کسی به فکر ما نیست!»
راست می گفت؛ اکثر پله برقی های پل های عابر پیاده کار نمی کنند و آسانسور پل ها هم که وضعیت شان بدتر از پله برقی هاست.
تبدیل پل های مکانیزه به زباله دان
پل های عابر پیاده مکانیزه در زمان شهرداری «علیرضا نوین» یعنی حدود ۱۵ سال قبلاحداث شده اند اما با گذشت سالها و آمدن و رفتنِ چندین شهردار، متاسفانه این پل ها به جای خدمات دهی به شهروندان، بیشتر دردسرساز شده اند.
شهرداری تبریز در ابتدا از این آسانسورها بجای انباری استفاده می کرد اما پس از مدتی تجهیزات آن ناپدید، حالا تنها کابین آسانسورها مانده که آنها هم تبدیل به زباله دان شده اند.
اکثر شهروندان از وضعیت پله برقی های پل ها گلایه مند هستند. این پله برقی ها بیشتر اوقات کار نمی کنند. پله برقی پل رو به روی ساختمان شیخ الرئیس از جمله آنهاست، در حالی که بیشتر ساختمان ها و مراکز پزشکی در این محدوده واقع شده و تردد در این مسیر زیاد است.
پل مجاور اداره کل بهزیستی آذربایجان شرقی هم نمونه دیگری از این پل های نا کارآمد است که سالهاست وعده مکانیزه شدن آن داده شده، اما بهسازی این پل هم گرفتار وعده و وعیدهای تو خالی
شده و به سر انجام نرسیده است.
از آنجایی که بخش قابل توجهی از جمعیت تبریز را معلولان، جانبازان و سالمندان تشکیل داده اند، نبود فضاهای مناسب در سطح شهر مشکلات بسیاری برای آنان ایجاد کرده که گوشه گیری و حضور کمرنگ در اجتماع تنها گوشه ای از این مشکلات است.
هوشیار به وعده اش عمل می کند؟!
یعقوب هوشیار، شهردار فعلی تبریز در نشست اخیر خود با اصحاب رسانه، مسبب وضعیت اسفناک پل های عابر پیاده مکانیزه را شرکت پیمانکاری مجری پروژه معرفی کرده و گفته است «این شرکت به تعهداتش عمل نکرد و ما هم از راه قانونی موضوع را پیگیری کردیم تا نهایتا قرارداد فی ما بین فسخ و اتمام پروژه به شرکت پیمانکاری دیگری واگذار شد. شرکت جدید تعهد کرده اجرای این پروژه را از ابتدای سال ۱۴۰۲ آغاز کند و تا پایان سال به بهره برداری برساند.»
معلولان سهمی از این شهر ندارند!
ناوگان حمل و نقل عمومی کلانشهر تبریز هم که فاقد اتوبوس ویژه معلولان است، داستان دیگری دارد! کم توانان جسمی و حرکتی ناچار از اتوبوس های معمولی برای تردد استفاده می کنند و این، ایمنی و سلامت آن ها را تهدید می کند.
بهسازی معابر و ساخت مسیر ویژه نابینایان در پیاده روها، گویا کردن خودپردازها، مناسب سازی ناوگان حمل و نقل عمومی و بناهای عمومی دولتی و غیردولتی از جمله مطالبات معلولان از مسئولان بوده که سالهاست چشم انتظار اجرای آن هستند.
سالهاست که «مناسب سازی زیرساخت های شهری برای تردد توان جویان و معلولان» سوار قطار وعده مسئولان شده و معلوم نیست چه زمانی این وعده ها به ایستگاه پایانی خواهند رسید.
چراغِ کم سویِ امید
اقداماتی که از چند سال گذشته در این حوزه آغاز شده، هر چند چراغ امیدواری را روشن نگه داشته اما به واقع این اقدامات ناچیز بوده و همچنان تا رسیدن به استانداردهای لازم فاصله زیادی داریم.
مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی در این رابطه می گوید: طبق ماده ۲ قانون حمایت از حقوق معلولان؛همه وزارتخانه، سازمان‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از آنها برای افراد دارای معلولیت همچون سایر افراد فراهم شود.
فرگل صحاف، هدف از مناسب سازی را افزایش سطح استقلال، کیفیت زندگی، مشارکت اجتماعی و تسهیل در تردد افراد دارای معلولیت عنوان می کند و می گوید: مناسب سازی محیط و امکانات زندگی افراد دارای معلولیت از جمله اقداماتی است که ضمن افزایش امکان دسترس پذیری معلولان، موجبات استقلال هر چه بیشتر آنان را در انجام فعالیت های روزمره و مشارکت در فعالیت های اجتماعی فراهم می آورد.
او اضافه می کند: بهسازی و مناسب سازی محیط شهری نیازمند اعتبارات کلان است ولی متاسفانه اعتبارات دولتی محدود بوده و برای حل مشکلات فضاهای شهری کشور کافی نیست بنابراین بایستی مجموعه های همچون شهرداری ها پای کار بیایند تا در طول زمان شاهد تحقق عدالت اجتماعی و محیط شهری مناسب سازی شده و استاندارد باشیم.
صحاف ادامه می دهد: در این راستا ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب سازی آذربایجان شرقی از سال ۷۸ شروع به فعالیت کرده و از سال ۸۳ هم کمیته راهبری و نظارت بر مناسب سازی استان با عضویت دستگاه های مرتبط (استانداری، بهزیستی، شهرداری ها و اداره راه و شهرسازی) تاسیس شده و از سال ۹۴ با برگزاری جلسات سه ماهه پیگیر مصوبات ستاد است.
او با تاکید بر اینکه تاکنون همه جلسات ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب سازی استان به صورت مرتب برگزار شده است، اضافه می کند: پروژه استاندارد سازی و مناسب سازی ابنیه دستگاه های اجرایی آذربایجان شرقی از سال ۹۵ با تصویب در شورای اداری استان آغاز شده و تا امروز ادامه دارد.
صحاف خاطر نشان می کند: آذربایجان شرقی همچنین در سال ۱۴۰۰ از سوی ستاد مناسب سازی کشور بعنوان پایلوت اجرای پروژه شهر بدون مانع انتخاب شده و طبق آن در سه شهرستان اسکو، شبستر و بستان آباد این طرح در حال اجراست که بایستی این پروژه تا سال ۱۴۰۲ در این سه شهرستان به اتمام برسد.
مناسب سازی ۴۷ درصد از فضاهایاداری تبریز
مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی عملکرد کلی دستگاه های اجرایی استان در خصوص مناسب سازی را مطلوب ارزیابی می کند و می گوید: بر اساس ارزیابی شاخص ارائه خدمت به شهروندان توانخواه، میانگین مناسب سازی فضاهای اداری استان ۵۲ درصد و در شهرستان تبریز ۴۷ درصد است.
نقش بی بدیل مدیران شهری در مناسب سازی
صحاف در ادامه بر نقش برنامه ریزان و مدیران شهری در رفع موانع مناسب سازی محیط شهری تاکید و اضافه می کند: تعامل و مشارکت بین دستگاه های اجرایی باعث تسریع حل مشکلات زیربنایی شهر و کاهش هزینه های عمومی می شود بنابراین همه طرح ها و پروژه های شهری باید با هماهنگی بین دستگاهی اجرا شود.
مدیرکل بهزیستی استان بیان می کند: باید همگی دست به دست بدهیم و با کمک هم محیطی ایجاد کنیم که در آن همه ی افراد جامعه کنار هم با فرصت های برابر زندگی کنیم.
بدون تردید ساماندهی و مناسب سازی فضاهای عمومی پلی برای ورود افراد دارای معلولیت به جامعه است اما رسیدن به این مهم نیازمند همراهی همه نهادها و دستگاه هاست.
نظر شما